Cultuur is op de horeca na de zwaarst getroffen sector.
“Alles ligt stil. Niemand die nog ‘actie’ roept. Filmsets liggen er verlaten bij en in de postproductiestudio’s kun je bij manier van spreken het gras horen groeien. Fictieve virussen en pandemietoestanden hebben al vaker inspiratie geleverd voor griezelfilms en horrorreeksen, maar deze Covid-19 is helaas echt. Zo echt dat de hele wereldproductie is stilgevallen, van Hollywood tot Mumbai, over Cinecittà, Londen en Parijs. Bij ons zouden een honderdtal producties stil liggen of vertraagd verlopen. De hele sector houdt zijn hart vast.”
De journalist en filmrecensent Louis Danvers schetst de situatie in zijn artikel ‘Stilte, de camera’s draaien … niet meer’1.
En dan te zeggen dat dit nog maar het begin is van de coronacrisis. België heeft er amper twee weken lock-down opzitten en de wereld ontdekt met ontzetting hoe zeer een microscopisch klein organisme de hele economie gedurende een hele tijd lam kan leggen.
1. "Silence, on ne tourne plus!", Le Vif (Focus), 2 avril 2020, Louis Danvers.
Laatste wijziging : 01.09.2020
“Gesloten bioscoopzalen, opnames opgeschort of uitgesteld, films die nu in de zalen hadden moeten zijn blijven ‘binnenkort verwacht’ of schakelen over op VOD, festivals worden uitgesteld of afgelast, personeel staat op tijdelijke werkloosheid, schoolvoorstellingen worden geannuleerd, de tax shelter krimpt... De hele filmwereld staat voor een nooit eerder geziene situatie. En die doet pijn, erg pijn zelfs, op alle niveaus, …” Zo begon de analyse van Fabienne Bradfer en Gaëlle Moury in Le Soir van 19 maart 20202.
“De culturele sector kende een terugloop van de inkomsten met 74 % en is daarmee op de horeca na de zwaarst getroffen sector in België”, zo lezen we op 11 april 2020 in de zakenkrant L'Echo. De analyse is betrouwbaar. Ze is afkomstig van de Economic Risk Management Group (ERMG), de werkgroep die zich momenteel buigt over de omvang van de gevolgen van deze crisis zonder voorgaande voor de economie en die belast is met het formuleren van aanbevelingen aan de regering omtrent de vereiste steunmaatregelen.
De gezondheidscrisis en de lock-down die er een gevolg van is verlammen de sector: allerhande activiteiten, draaien, repeteren, transport van teams en technici, verzenden van materieel, enz.
Deze ongeziene en volstrekt onvoorziene situatie verplicht de sector tot het nemen van drastische beslissingen, gewoon om te kunnen overleven, in afwachting van het invoeren van een mogelijk relancebeleid. Dat is onder meer het geval met bepaalde theaters die zich verplicht zien om gewoon een streep te trekken door hun seizoen, vanwege de onzekerheid over de duur van de crisis en de impact die hij zal hebben op de financiering van de producties.
2. "Victime du coronavirus, le cinéma bascule en terre inconnue", Le Soir, 19 mars 2020, Fabienne Bradfer et Gaëlle Moury.
3. "On n'arrivera jamais à faire en sorte que cette crise n'ait pas existé", L'Echo, 11 avril 2020, Xavier Flament.
Laatste wijziging : 01.09.2020
Een eerste krachtige maatregel werd al op 13 maart 2020 genomen door de Tax Shelter-cel. Die gaf de producenten 6 maanden langer de tijd voor de in aanmerking komende Tax Shelter-uitgaven. De maatregel werd versterkt door de wet van 29 mei 2020 houdende diverse dringende fiscale bepalingen ten gevolge van de COVID-19 pandemie. De producenten beschikken nu, voor alle door deze crisis getroffen projecten, over een periode van 30 maanden voor het verrichten van de uitgaven voor de audiovisuele werken en 36 maanden voor animatieprojecten en podiumwerken.
De Tax Shelter is momenteel goed voor ongeveer 30 % van de financiering van de audiovisuele en podiumproducties in België. Het is voor het overleven van de sector van vitaal belang om de reglementering errond aan te passen.
Laatste wijziging : 01.09.2020
De gezondheidscrisis leidt tot een situatie waarin uitgaven worden uitgesteld. Dat zou ertoe kunnen leiden dat producenten ze maar moeilijk meer gerealiseerd krijgen vóór de door de wet ingestelde termijn, indien de crisis langer zou duren dan de 12 maanden ‘verlenging’ die door de wetgever is toegekend.
Dat zou dan op zijn beurt voor gevolg hebben dat de uitgaven niet geldig zijn voor het Tax Shelter-mechanisme en dus het verkrijgen verhinderen van de fiscale attesten voor de Raamovereenkomsten, waarop die niet meer in aanmerking komende uitgaven betrekking hebben.
Gelukkig is dat ongunstige scenario bij SCOPE Invest niet aan de orde:
“De overgrote meerderheid (88 %) van de producties waarvoor we sinds 1 januari 2019 fondsen hebben opgehaald zijn absoluut niet in gevaar”, onderstreept Olivier Colin, Chief Operating Officer bij SCOPE, “om de goede reden dat de Belgische uitgaven al gebeurd zijn of dat ten minste het draaien van de films al beëindigd is. De nog te realiseren productiekosten voor de films die we aan het draaien zijn, en die dus achterstand hebben opgelopen, bedragen amper 1,19 % van het totaal van de in aanmerking komende uitgaven voor de periode in kwestie. Een dergelijke situatie is eigen aan de activiteit van SCOPE Invest. Ze is van groot belang voor een correcte inschatting van het risico voor de Tax Shelter-investeerders.”
Laatste wijziging : 01.09.2020
Blijft nog de vraag of het mogelijk zal zijn om fondsen op te halen bij de investeerders op het ogenblik dat de activiteiten hernomen zullen mogen worden. De Tax Shelter berust immers ook op de capaciteit van de Belgische ondernemingen om winsten te boeken. Nu zien de perspectieven er voor het lopende boekjaar niet echt gunstig uit, afgezien van bepaalde sectoren die door de crisis gespaard zijn gebleven.
Uitzonderlijke maatregelen werden bevestigd door de wet van 29 mei 2020. Deze maatregelen betreffen, naast de verlenging van de termijn voor uitgaven:
• De tijdelijke verhoging (tot de jaarafsluitingen van 31 december 2021) van het absolute plafond voor de vrijstelling van de investeerders dat moet worden verdubbeld: 1.700.000 € (in plaats van 850.000 €) voor de boekjaren die ten laatste op 30 december 2020 worden afgesloten en 2.000.000 € (in plaats van 1.000.000 €) voor de boekjaren die worden afgesloten tussen 31 december 2020 en 31 december 2021).
• De eerder gedane uitgaven: volgens artikel 194ter WIB92 mogen uitgaven onder bepaalde voorwaarden al eerder verricht zijn, binnen een termijn van maximaal 6 maanden voorafgaande aan de ondertekening van een Raamovereenkomst. Dat principe was oorspronkelijk niet van toepassing voor de podiumwerken. Door het amendement moet de uitzondering nu ook gelden voor de audiovisuele en voor de podiumwerken.
Concrete maatregelen om de culturele sector wat broodnodige zuurstof te gunnen.
Laatste wijziging : 01.09.2020